هُدًی وَ رَحمَةً لِلمُحسِنیِنَ   (هدایتی و رحمتی است برای نیکوکاران)

این آیه با دو صفت «هدی» و «رحمة» صفت حکیم بودن قرآن را تکمیل می کند.

هدایت است به سوی واقع وحق و به واقع هم می رساند.

رحمت است و نقمت نیست چون انسان را به سوی مهمش می رساندو از آن باز

 نمی دارد.

اما نیکوکاران کسانی هستند که فطرت توحیدی خود را حفظ کرده وبه گناه الوده نساخته اند.

نکته:هدایت مقدمه رحمت است ، چون انسان در پرتو نور قرآن حقیقت را پیدا می کند وبه آن معتقد می شود ، در عمل نیز آن را به کار می بندد و به دنبال آن مشمول رحمت واسعه و نعمت های بی پایان پروردگار می شود.

تُِلکَ اَیاتُ الکِتَابِ الحَکِیِم   (آن آیات کتابی است که سراسر حکمت است)

علت استفاده ضمیر دور به جای ضمیر نزدیک ،عظمت وبزرگی قرآن و اهمیت آیات است

(منظور از عظمت و بزرگی این است که:

درک محتوا و برداشتی که از آن باید بشود را می گوید)

توصیف لفظ «کتاب» با «حکیم» دلالت بر این دارد که به خاطر استحکام محتوای آن هرگز باطل و خرافه در آن راه ندارد تا با سخن باطل و لهوالحدیث بخواهند آن را پر کنندو چیزی جز حق نمی گوید .

علمای بزرگ در آن خلافی ندیدند وهر چه در آن است هماهنگ با فطرت و عقل است

(حکمت : قوه تشخیص حق از باطل است) 

الم       (الف ، لام ، میم )

از کلمات اسرار آمیز قرآن است و از اسماء خداوند

خداوند با حروف مقطعه، تحدی (مبارزه طلبی ) میکند.

خداوند با همین حروف و کلمات معمولی ، مطالب و معانی  بلند را در قالب  الفاظ زیبا و کلمات موزون ریخته  و اسلوب خاصی به کار برده که همه انگشت به دندان گرفته اند.

همین حروف در اختیار انسان ها  نیز هست ولی توانائی ندارند ترکیب ها و جمله-

 بندی هائی بسان قرآن ، ابداع کنند.

چون در مقاطع کوتاه قطع و وصل می شوند، حکم سکوت و توجه را دارند.

بِسمِ الله الرَّ حمن الرَّ حیم      (به نام خداوند بخشنده بخشایشگر)

بسم الله کلید کوک ما (انسانها) است  تا با عالم هماهنگ شویم

بسم الله یعنی به کام تو نه به کام من (در عالم غیر از انسان همه به میل خدا کار میکنند)

صفت «رحمان» اشاره به رحمت عام خداست که شامل دوست و دشمن، مؤمن و کافر ، نیکوکار و بد کار می باشد؛ « باران رحمتش همه را  رسیده ، وخوان نعمت بی در یغش همه جا کشیده».

«رحمان» صیغه مبالغه و دلیلی بر عمومیت رحمت اوست و از اسماء مختص خداوند است ودر مورد غیر او به کار نمی رود

 صفت «رحیم» اشاره به رحمت خاص پروردگار است که ویژه بندگان مطیع ، صالح و

فرمان بردار است.

«رحیم» صفت مشبهه که نشانه ثبات و دوام است و صفتی است که هم در مورد خدا و هم در مورد بندگان استعمال می شود.

بسم الله الرّحمن الرّحیم